ΣΑΝ ΣΗΜΕΡΑ 2019: 21 ΑΠΡΙΛΙΟΥ

753 π.Χ., Ρώμη

Κατά την παράδοση, ο Ρωμύλος και ο Ρέμος ιδρύουν τη Ρώμη.

1941, Ελλάδα

Η Ανατολική Μακεδονία και η Θράκη καταλαμβάνεται από τα βουλγαρικά στρατεύματα, μετά από συμφωνία με τους Γερμανούς.

1967, Ελλάδα

Μαύρη επέτειος για τη χώρα, η οποία μπαίνει στο «γύψο» της δικτατορίας για επτά χρόνια. Το στρατιωτικό κίνημα που εκδηλώθηκε τα ξημερώματα της 21ης Απριλίου, με επικεφαλής (κατά τον βαθμό τους) τον ταξίαρχο Στυλιανό Παττακό και τους συνταγματάρχες Γεώργιο Παπαδόπουλο και τον Νικόλαο Μακαρέζο. Ενώ η Ελλάδα βρισκόταν ουσιαστικά σε προεκλογική περίοδο, με τις εκλογές να έχουν προκηρυχθεί για τις 28 Μαΐου και πιθανό νικητή τον Γεώργιο Παπανδρέου και την Ένωση Κέντρου, το πολιτικό κλίμα ήταν εδώ και δύο χρόνια τουλάχιστον «άρρωστο», μετά τη λεγόμενη Αποστασία και τη συγκρότηση ουσιαστικά θνησιγενών κυβερνήσεων.

Τμήματα της ΕΡΕ ζητούσαν έναν «λοχία» για να μην πέσει η χώρα στον αναρχοκομμουνισμό. Για τη Δεξιά μετά τον Εμφύλιο Πόλεμο, άλλωστε, δεν έβλεπαν ιδιαίτερε διαφορές μεταξύ κομμουνιστών και κεντρώων. Οι στρατηγοί, το Παλάτι, οι ΗΠΑ, επίσης δεν ήταν ενάντια στο ενδεχόμενο μιας συνταγματικής εκτροπής, που θα διασφάλιζε την απομόνωση των «ενοχλητικών» πολιτικών δυνάμεων και τη διασφάλιση της παραμονής της χώρας στο δυτικό στρατόπεδο. Ωστόσο, η «Χούντα των Συνταγματαρχών» πρόλαβε όλες τις εξελίξεις και με πρόσχημα τον κομμουνιστικό κίνδυνο παγίωσε την εξουσία της.

Το σχέδιο ήταν άρτια οργανωμένο: οι Παττακός-Παπαδόπουλος-Μακαρέζος είχαν φροντίσει να τοποθετήσουν σε νευραλγικές θέσεις στο στράτευμα ανθρώπους που γνώριζαν τα πλάνα τους και θα πρόσφεραν υπηρεσίες προκειμένου να πετύχουν. Επίσης, στην Αθήνα υπήρχαν μεγάλες μάχιμες μονάδες, όπως το Κέντρο Εκπαιδεύσεως Τεθωρακισμένων, όπου επικεφαλής ήταν ο Παττακός. Τα πρώτα τανκς, άλλωστε, από εκεί ξεκίνησαν στις 2 τα ξημερώματα, για να καταλάβουν κάθε στρατηγικό σημείο της πρωτεύουσας. Παράλληλα, ο συνταγματάρχης Ιωάννης Λαδάς έστειλε δυνάμεις για να συλλάβει άπασα την πολιτική και στρατιωτική ηγεσία.

Σημείο-κλειδί ήταν η εφαρμογή του ΝΑΤΟϊκού σχεδίου «Προμηθεύς» για την αντιμετώπιση του κομμουνιστικού κινδύνου. Μετά την τοποθέτηση του (μυημένου στο κίνημα) αντιστράτηγου Οδυσσέα Αγγελή ως επικεφαλής του ΓΕΣ αντί του Σπαντιδάκη, διατάχθηκαν όλοι οι μεγάλοι στρατιωτικοί σχηματισμοί να εφαρμόσουν το συγκεκριμένο σχέδιο, υπακούοντας απόλυτα στις εντολές που θα λάμβαναν. Μέχρι τις 3.30 το πρωί το κίνημα είχε επικρατήσει απόλυτα, έχοντας επιτύχει τον πλήρη αιφνιδιασμό. Ο βασιλιάς το απόγευμα ορκίζει την κυβέρνηση, με πρωθυπουργό τον εισαγγελέα του Αρείου Πάγου, Κωνσταντίνο Κόλλια. Φυσικά, ο ισχυρός άνδρας δεν ήταν άλλος από τον Παπαδόπουλο. Ταυτόχρονα, από την πρώτη ημέρα, ξεκινούν εκτεταμένες συλλήψεις απλών πολιτών, ενώ σημειώνονται και οι πρώτες δολοφονίες, όπως του στελέχους της ΕΔΑ Παναγιώτη Ελή στον Ιππόδρομο. Η πιο μελανή, ίσως, σελίδα της σύγχρονης ελληνικής ιστορίας είχε μόλις αρχίσει να γράφεται… 
 

ΣΥΝΤΑΚΤΗΣ: Σπύρος Σερμπέτης-Παππάς, για το ANT1 MediaLab