ΣΑΝ ΣΗΜΕΡΑ 2019: 20 ΜΑΡΤΙΟΥ

1852, ΗΠΑ

Εκδίδεται το βιβλίο της Χάριετ Μπίτσερ Στόου «Η Καλύβα του Μπάρμπα-Θωμά». Πρόκειται για ένα έργο με βαθύ αντίκτυπο στις Ηνωμένες Πολιτείες, όσον αφορά το ζήτημα της δουλείας, που εξακολουθούσε να υφίσταται στις πολιτείες του Νότου. Η υπόθεση αφορά την Ελίζα και τον Μπάρμπα-Θωμά, δύο σκλάβους που ζούσαν σε μία φάρμα στο Κεντάκι, ιδιοκτησίας ενός καλού ανθρώπου, του Σέλμπυ, που σεβόταν και αγαπούσε τους σκλάβους του. 

Ο Σέλμπυ, όμως, κάποια στιγμή, βουτηγμένος καθώς ήταν στα χρέη, αποφασίζει να πουλήσει σε δουλέμπορο τόσο τον μεσήλικα Μπάρμπα-Θωμά, όσο και τον πεντάχρονο γιο της Ελίζας. Τότε, η Ελίζα δραπετεύει, μαζί με το παιδί, ενώ ο Μπάρμπα-Θωμάς αποφασίζει να μην προδώσει το αφεντικό του και γίνεται ιδιοκτησία του δουλεμπόρου, ο οποίος και τον παίρνει μαζί του στην Ορλεάνη. Αν και ο πρωταγωνιστής της ιστορίας αγοράζεται από μια καλή γυναίκα,επειδή είχε σώσει την κόρη της, στο τέλος του βιβλίου πεθαίνει από όλη την κακοποίηση που είχε υποστεί, με την Ελίζα να καταφέρνει να κερδίσει την ελευθερία της. Όταν ο Σέλμπυ έμαθε για το τέλος του Μπάρμπα-Θωμά, οι τύψεις τον κυρίευσαν και γι’αυτό απελευθέρωσε όλους τους σκλάβους και τους έδωσε ευχή και κατάρα να μην ξεχάσουν ποτέ τον Μπάρμπα-Θωμά.

Το λογοτεχνικό έργο, βασισμένο στην ιστορία του Τζόσια Χάνσον (σκλάβου από τότε που είδε για πρώτη φορά τον ήλιο και για μια 40ετία, που κατάφερε εν τέλει να δραπετεύσει μαζί με την οικογένειά του), πέτυχε την ευαισθητοποίηση του κοινού αναφορικά με το ζήτημα της κακομεταχείρισης των μαύρων, ωθώντας πολλούς να πολεμήσουν ενάντια στον αμερικανικό Νότο, προκειμένου να καταργηθεί η δουλεία στο αμερικανικό έδαφος. Δεν είναι, άλλωστε, τυχαία η φήμη, πως όταν ο Πρόεδρος Αβραάμ Λίνκολν (και επικεφαλής της πολεμικής προσπάθειας έναντι του «δουλοκτήτη» Νότου) συνάντησε τη συγγραφέα και της είπε: «Ώστε αυτή είναι η μικρή κυρία που έκανε αυτόν τον μεγάλο πόλεμο».

1887, Αθήνα

Ο Ερνέστος Τσίλλερ παραδίδει στον πρωθυπουργό Χαρίλαο Τρικούπη το Μέγαρο της Ακαδημίας Αθηνών ή της «Σιναίας Ακαδημίας», όπως ονομαζόταν τότε, προς τιμήν του ευεργέτη της, Σίμωνος Σίνα. Ο Σίνας είχε προσφέρει μεγάλη δωρεά ήδη από το 1856 υπέρ της ανέγερσης αυτού του κτηρίου, το οποίο σχεδιάστηκε το 1859 από τον Δανό αρχιτέκτονα Θεόφιλο Χάνσεν. Αποτελεί ένα από τα τρία μέρη της αθηναϊκής τριλογίας του νεοκλασικισμού, μαζί με το κτήριο του Πανεπιστημίου Αθηνών και την Εθνική Βιβλιοθήκη.

Η τοποθέτηση του θεμέλιου λίθου, που έγινε επίσης το 1859, συνοδεύτηκε από μία λαμπρή τελετή, στην οποία εξέδωσε λόγο ο βασιλιάς Όθωνας. Ωστόσο, η ολοκλήρωση του Μεγάρου δεν επρόκειτο να γίνει σύντομα, καθώς οι εργασίες διακόπηκαν για μια τετραετία, από το 1864 ως το 1868, ενώ ακολούθησε και ο θάνατος του Σίνα το 1876, με τη χήρα του, Ιφιγένεια, να γίνεται η υπεύθυνη για τη συνέχιση των εργασιών. Η κατασκευή ολοκληρώνεται το 1885, 26 χρόνια μετά τη θεμελίωση, ενώ το κόστος ανέγερσης έφτασε τα 3 εκατομμύρια χρυσές δραχμές. Πηγή έμπνευσης είναι η κλασική Αθήνα του 5ου αιώνα, με τη συμβολή του γλύπτη Λεωνίδα Δρόση να είναι σημαντική, καθώς δικά του έργα είναι τόσο τα γλυπτά του αετώματος του Μεγάρου, όσο και τα δύο αγάλματα του Απόλλωνα και της Αθηνάς, που δεσπόζουν παρά την είσοδο του κτηρίου.

2003, Ιράκ

Ξεκινά ο πόλεμος στο Ιράκ, με αμερικανικές και βρετανικές δυνάμεις να εισβάλουν στην επικράτειά του, με πρόσχημα πως ο Σαντάμ Χουσεΐν διέθετε όπλα μαζικής καταστροφής. Μια αμερικανική μονομερής ενέργεια, συνεπικουρούμενη από τη «συμμαχία των προθύμων», που άφησε εκτός κάδρου τον Οργανισμό Ηνωμένων Εθνών, εφαρμόζοντας ένα νέο (και ουσιαστικά «ξεχειλωμένο») δόγμα της «νόμιμης άμυνας», που δύναται μια χώρα να αντιτάξει, και το οποίο επιτρέπει προληπτικά πλήγματα έναντι αυτής της «απειλής». Ο δεύτερος «πόλεμος εναντίον της τρομοκρατίας» μετά την 11η Σεπτεμβρίου 2001, προκειμένου να διαλυθεί το «κακό» καθεστώς Χουσεΐν, μέρος του, κατά τον Bush τον νεότερο, «Άξονα του Κακού» είχε μόλις ξεκινήσει. Οι συνέπειές του, πάντως, είναι ανάγλυφες στην ευρύτερη περιοχή μέχρι και σήμερα. 

ΣΥΝΤΑΚΤΗΣ: Σπύρος Σερμπέτης-Παππάς, για το ANT1 MediaLab