ΠΟΔΟΣΦΑΙΡΟ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΗ: ΜΙΑ ΣΧΕΣΗ… ΣΥΜΒΑΤΙΚΑ ΑΣΥΜΒΑΤΗ

Η πολιτική στο ποδόσφαιρο και το ποδόσφαιρο στην πολιτική… Έχουν κάποια σχέση και, αν ναι, ποια είναι αυτή; Τι αποτυπώνει και ποιες ζυμώσεις και διαφοροποιήσεις εντός της κοινωνίας αποκαλύπτει;

Λίγες ημέρες έχουν περάσει από την 45η επέτειο του Πολυτεχνείου, την κορυφαία αντιδικτατορική πράξη στη χώρα μας. Παράλληλα, καίτοι εντελώς συμπτωματικά, η δράση στα ποδοσφαιρικά πρωταθλήματα είχε διακοπεί, για να διεξαχθούν αγώνες των εθνικών ομάδων για την (αδιάφορη για την πλειονότητα των φίλων της «στρογγυλής θεάς») διοργάνωση του Nations League, με την εθνική Ελλάδος να φιλοξενεί στο Ολυμπιακό Στάδιο την Εσθονία. 

Ανάμεσα στους λιγοστούς που παρακολούθησαν το παιχνίδι από τις εξέδρες, ήταν και άνθρωποι οι οποίοι βρίσκονταν εκεί, γιατί δεν το βλέπουν το ποδόσφαιρο ως ένα παιχνίδι, αλλά ως μια ευκαιρία για προπαγάνδιση ακραίων απόψεων: ένας οργανωμένος θύλακας νεοναζί είχε «πιάσει» τις κατάλληλες θέσεις (απέναντι από τον τηλεοπτικό φακό), για να στήσει το επικοινωνιακό του show: ύψωσαν τον «Μαύρο Ήλιο» των SS, έκαψαν μια τουρκική σημαία, έδειξαν στο πανελλήνιο πώς πρέπει να είναι η σημαία της χώρας κατ’ αυτούς (με τον μαίανδρο της Χρυσής Αυγής στο κέντρο), ενώ παράλληλα σήκωσαν σερβικές και ρωσικές σημαίες, που υποδηλώνουν (κατά την άποψη του γράφοντα) βασικά το εξής: τις στενές σχέσεις των ακροδεξιών στη χώρα μας με τη ρωσική αρκούδα και τους συμμάχους της (βλ. Σερβία, την άμυνα της οποίας φαίνεται πως έχει αναλάβει κατ’ αποκλειστικότητα η Μόσχα), γεγονός που επιβεβαιώνεται από πλείστες όσες ανακοινώσεις και δημόσιες τοποθετήσεις της οργάνωσης, που αποτελεί συνάμα και την τρίτη δύναμη στο κοινοβούλιο. Αυτή η σχέση είναι ολοφάνερη και μια απλή αναζήτηση στο διαδίκτυο προσφέρει πληθώρα υλικού (το οποίο συχνά προέρχεται από την ίδια την ιστοσελίδα της Χρυσής Αυγής) που την αναδεικνύει.

Δεν έχουν περάσει, επίσης, πολλές ημέρες από την επίθεση του γνωστού συνδεσμίτη οπαδού της θύρας 7 του Ολυμπιακού, Τάκη Τσουκαλά, εναντίον του καλαθοσφαιριστή του Παναθηναϊκού, Θανάση Αντετοκούμπο, με χυδαίες εκφράσεις, που προκάλεσαν την αντίδραση του Εθνικού Ραδιοτηλεοπτικού Συμβουλίου και του υφυπουργού Αθλητισμού, Γιώργου Βασιλειάδη, με τον τελευταίο να καλεί τα όργανα της ποδοσφαιρικής δικαιοσύνης να επέμβουν.

Ωστόσο, η σχέση του ποδοσφαίρου με την πολιτική δεν σχετίζεται αποκλειστικά με την άκρα δεξιά: για κάθε ακροδεξιό θύλακα οπαδών του ΑΠΟΕΛ ή της Λάτσιο, υπάρχει ο κομμουνιστικός πυρήνας της Λιβόρνο και της Ομόνοιας. Για κάθε υψωμένο χέρι από νεοναζί οπαδούς της Ντιναμό Κιέβου ή από τον παλαίμαχο επιθετικό Ντι Κάνιο ή τον Κατίδη, υπάρχουν τα πανό και οι δράσεις εναντίον του φασισμού από την Original 21 (τη μεγαλύτερη οργάνωση οπαδών της ΑΕΚ), ενώ η πιο ιδιαίτερη περίπτωση πολιτικοποιημένης ομάδας είναι ο Αστέρας Εξαρχείων, που υποστηρίζεται φανατικά από τους αντιεξουσιαστές της περιοχής.

Δεν θα μπορούσε να ισχύει κάτι άλλο… Το ποδόσφαιρο είναι το πιο δημοφιλές άθλημα, αφήνει ανεξίτηλο το αποτύπωμά του επί της κοινωνίας και έχει την πιο θεμελιώδη του αρχή κοινή με την πολιτική: ομάδες που μάχονται για το καλύτερο αποτέλεσμα, επιχειρώντας να επικρατήσουν του αντιπάλου. Αυτή είναι και η ουσία της πολιτικής. Άλλωστε τα πάντα είναι πολιτική, γι’ αυτό και οπωσδήποτε δεν είναι τυχαίο που οι δημοτικές αρχές σε Πειραιά και Βόλο αποτελούνται από ανθρώπους του ποδοσφαίρου και συγκεκριμένα από τους προέδρους των δημοφιλέστερων ομάδων στις δυο αυτές πόλεις.

Ποδόσφαιρο και πολιτική, πολιτική και ποδόσφαιρο, αλληλοτροφοδοτούνται και αλληλοσχετίζονται με πολλούς και διαφορετικούς τρόπους, άλλοτε θετικούς, όπως είναι οι διάφορες εκδηλώσεις με επίκεντρο τον συνάνθρωπο που έχουν οργανωθεί κατά καιρούς από οργανώσεις οπαδών και άλλοτε αρνητικούς, όπως είναι τα επεισόδια και ο κίνδυνος διάδοσης ακραίων ιδεών σε άτομα που δεν έχουν την κατάλληλη άμυνα απέναντί τους. Ωστόσο, όταν πολιτικοποιείται το ποδόσφαιρο και όταν ποδοσφαιρικοποιείται η πολιτική, αυτό δεν είναι και ό,τι το θετικότερο, κυρίως γιατί και οι δυο έννοιες βασίζονται κατά κανόνα σε σύμβολα, ιδεολογίες διαφόρων ειδών και έχουν (ή μπορεί να έχουν) ευρύτατη απήχηση. Συνεπώς, τόσο το ποδόσφαιρο, όσο και η πολιτική, μπορούν να φανατίσουν και η βία να αποτελέσει το εργαλείο για τη διάλυση του κοινωνικού ιστού. Η Ελλάδα, άλλωστε, θρηνεί νεκρούς και βάναυσα κακοποιημένους ανθρώπους και για τους δυο λόγους: είτε σκεφτεί κανείς τον Εθνικό Διχασμό και τον Εμφύλιο Πόλεμο, είτε περιπτώσεις όπως του καθηγητή Μπλιώνα (που πήγε να παρακολουθήσει το Λάρισα-ΠΑΟΚ και έχασε τη ζωή του από φωτοβολίδα οπαδών των ασπρόμαυρων) ή του Φιλόπουλου (φίλου του Παναθηναϊκού που σκοτώθηκε σε επεισόδια με οπαδούς του Ολυμπιακού) ή του Ξηροκώστα, φίλου της ΑΕΚ που καθηλώθηκε σε αναπηρικό αμαξίδιο, όταν η (τότε κριθείσα ακατάλληλη) εξέδρα στο γήπεδο του Άρη δεν άντεξε υπό το βάρος των οπαδών του Δικεφάλου και κατέρρευσε.

Ας σεβαστούμε όλοι την ανθρώπινη ζωή και να περιοριστούμε στο επίπεδο του λόγου και του αθώου πειράγματος. Δεν είναι δυνατόν να αφήσουμε άλλο αίμα να χυθεί για κανένα λόγο.
 

ΣΥΝΤΑΚΤΗΣ: Σπύρος Σερμπέτης-Παππάς