ΕΝΔΙΑΜΕΣΕΣ ΕΚΛΟΓΕΣ ΗΠΑ: ΤΙ ΜΕΛΛΕΙ ΓΕΝΕΣΘΑΙ ΣΤΗΝ ΟΥΑΣΙΝΓΚΤΟΝ;

Τρίτη, 6 Νοεμβρίου: οι ενδιάμεσες εκλογές διεξάγονται στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού, με αντικείμενο τη σύνθεση του Κογκρέσου και την ανάδειξη των κυβερνητών των περισσότερων πολιτειών. Από την προηγούμενη Τρίτη, γνωρίζουμε πως από το 2019 η προεδρία Τραμπ περνά πλέον σε ένα άλλο στάδιο, αυτό της μη ελεγχόμενης πλήρως από τους Ρεπουμπλικάνους νομοθετικής εξουσίας. Η ειδυλλιακή για τον Ντόναλντ Τραμπ εικόνα του 2016, με τη φιλική σε αυτόν ρεπουμπλικανική πλειοψηφία (ασχέτως εάν η υποψηφιότητα Τραμπ για τον Λευκό Οίκο δεν ήταν αρεστή στο κατεστημένο του κόμματος και σε πρώην προέδρους της χώρας) και στα δυο σώματα του Κογκρέσου έχει πλέον παρέλθει. Η πολιτική ζωή στην Ουάσινγκτον αποκτά περισσότερη ένταση και vibrato και οι παλμοί θα ανέβουν, το δίχως άλλο.

Παραδοσιακά, οι λεγόμενες midterm elections αποτελούν ένα είδος ελέγχου των μέχρι τώρα πεπραγμένων στο Λευκό Οίκο: ο Τραμπ θεωρεί πως νίκησε, στέλνοντας μπαράζ μηνυμάτων στο αγαπημένο του Twitter, όπως: «Τεράστια επιτυχία. Σας ευχαριστώ όλους» ή η παράθεση του σχολίου του πολιτικού σχολιαστή Μπεν Στάιν, στο οποίο ο Τραμπ αναφέρεται ως «μάγος» των προεκλογικών εκστρατειών και ως «απίστευτα τυχεροί» οι Ρεπουμπλικάνοι που έχουν αυτόν τον άνθρωπο με το μέρος τους. Άλλο ένα δείγμα αμετροέπειας του Αμερικανού προέδρου, που θεώρησε ως προσωπική επιτυχία τη διατήρηση του ελέγχου της Γερουσίας, μετά από μακρά προεκλογική καμπάνια, που βασίστηκε στην καλλιέργεια κλίματος τρομοκρατίας και στη συνεχή εκφώνηση ομιλιών με διάρκεια υπερβαίνουσα κατά κανόνα έναν ποδοσφαιρικό αγώνα.

Οι Αμερικανοί πολίτες, λοιπόν, σε μια διαδικασία που υπήρξε αύξηση της συμμετοχής τους, αποφάσισαν να παραχωρήσουν στους Δημοκρατικούς την πλειοψηφία της Βουλής των Αντιπροσώπων (μετά από 8 χρόνια αδιάκοπης ρεπουμπλικανικής πλειοψηφίας) και να διατηρήσουν τη ρεπουμπλικανική πλειοψηφία στη Γερουσία. Ας σημειωθεί, βέβαια, για να έχει κανείς την πλήρη εικόνα, πως μόνο η σύνθεση της Βουλής των Αντιπροσώπων μεταβάλλεται καθ’ολοκληρίαν (δηλαδή και οι 435 έδρες του σώματος αναζητούσαν νέο κάτοχο), ενώ μονάχα το 1/3 των Γερουσιαστών όφειλε να υποβληθεί στη «βάσανο» της λαϊκής ετυμηγορίας (35 από τις 100 έδρες της Γερουσίας διεκδικούνταν από τους υποψήφιους την Τρίτη). Κατά συνέπεια, η θητεία στα δυο νομοθετικά σώματα είναι διαφορετική: μόλις 2 έτη για τους εκλεγμένους στη Βουλή των Αντιπροσώπων και 6 έτη για τους Γερουσιαστές, αφού η σύνθεση της Γερουσίας ανανεώνεται μερικώς και όχι πλήρως. Παράλληλα, οι Αμερικανοί καλούνταν να επιλέξουν τους κυβερνήτες 39 πολιτειών, όπως επίσης και την εκπροσώπησή τους σε πιο «χαμηλό», τοπικό επίπεδο. Πρόκειται για μια σύνθετη και πολυεπίπεδη διαδικασία, στην οποία όμως εξακολουθούν να μη συμμετέχουν όλοι: 6 εκατομμύρια Αφροαμερικανοί, Ινδιάνοι και ισπανόφωνοι δεν είχαν δικαίωμα ψήφου μέσω νομοθετικών «τερτιπιών» σε διάφορες πολιτείες, με συνέπεια οι Δημοκρατικοί να χάνουν κρίσιμες ψήφους και τα αποτελέσματα σε ορισμένες κρίσιμες πολιτείες, όπως η Φλόριντα (1,5 εκατομμύριο δεν μπορεί να ψηφίσει γιατί έχει προβλήματα με το νόμο και έχει καταδικαστεί, ακόμη και για μικροαδικήματα) να μεταβάλλονται ουσιωδώς.

Για να περάσουμε στα αποτελέσματα, οι Ρεπουμπλικάνοι έχουν τις πολυπόθητες 51 έδρες στη Γερουσία, έναντι 46 των Δημοκρατικών. Παρόλο που έχασαν 1 έδρα σε σχέση με το 2016, οι Ρεπουμπλικάνοι μπορούν να αισθάνονται ασφαλείς, εφόσον δεν απώλεσαν την πλειοψηφία. Βέβαια, στη Γερουσία εξελέγη και ο Μιτ Ρόμνεϊ, αντίπαλος του Τραμπ για το χρίσμα των Ρεπουμπλικάνων το 2016, σε μια αναμέτρηση όπου ο Ρόμνεϊ είχε αποκαλέσει τον νυν πρόεδρο των ΗΠΑ «τσαρλατάνο», ενώ ο νεοεκλεγείς γερουσιαστής επικρίνει έντονα και την πολιτική εμπορικού προστατευτισμού του Λευκού Οίκου.  

Όσον αφορά τη Βουλή των Αντιπροσώπων, οι Δημοκρατικοί έχουν μια άνετη πλειοψηφία της τάξης των 227 βουλευτών, με τους Ρεπουμπλικάνους να υποχωρούν στους 198 βουλευτές, καταγράφοντας απώλειες 43 βουλευτών εν συγκρίσει με το 2016. Η καθημερινότητα στο Λευκό Οίκο αναμένεται να αλλάξει ραγδαία: οι Δημοκρατικοί δείχνουν ιδιαίτερα πρόθυμοι να «ξεψαχνίσουν» οτιδήποτε αφορά την προηγούμενη διετία, από τις μεταρρυθμίσεις του Τραμπ στην υγεία, τη μετανάστευση και το περιβάλλον, μέχρι τις επιστροφές φορολογίας του νυν προέδρου και την έρευνα του ειδικού ανακριτή Ρόμπερτ Μάλερ αναφορικά με τυχόν ρωσική ανάμειξη στις εκλογές του 2016. Οι σύμβουλοι του Τραμπ είναι βέβαιο πως δε θα συνεχίσουν να είναι ανώνυμοι και να λειτουργούν εν κρυπτώ, αλλά θα κληθούν να καταθέσουν ενώπιον των Επιτροπών της νέας Βουλής των Αντιπροσώπων. Αν σημαίνει κάτι μια αναδρομή στο παρελθόν, ο έλεγχος των ισχυρών εποπτικών αρμοδιοτήτων της Βουλής είχε ξανά περάσει σε μη φιλικά στον εκάστοτε Πρόεδρο χέρια σε διάφορες περιπτώσεις, όπως στην προεδρία Ομπάμα, Κλίντον και Μπους του νεότερου. Παρά τη διαφορά σε εποχές και την εναλλαγή ρόλων ανάμεσα στους κομματικούς μηχανισμούς, το πόρισμα είναι ίδιο: ένα πρώην μέλος της κυβέρνησης Ομπάμα έκρινε ως «βασανιστικό» το αντίστοιχο διάστημα, ενώ ο Κρις Λεχάν, που συνεργάστηκε με τον Κλίντον για την επικοινωνιακή διαχείριση κρίσεων, ανέφερε: «Θυμάμαι που βγήκα έξω από τον Λευκό Οίκο μία ημέρα του Αυγούστου και συνειδητοποίησα ότι ήταν η πρώτη φορά που είχα βγει έξω κι ο ήλιος εξακολουθούσε να βρίσκεται στον ουρανό». Γερό στομάχι, λοιπόν, όπως και εκτεταμένη χρήση προεδρικών διαταγμάτων, φαντάζουν απαραίτητα εφόδια για τον Ντόναλντ Τραμπ και τη συνέχιση της προεδρικής του θητείας.

Οι επόμενοι μήνες και χρόνια αναμένονται με μεγάλο ενδιαφέρον.

ΣΥΝΤΑΚΤΗΣ: Σπύρος Σερμπέτης-Παππάς, για το ANT1 MediaLab.