BLACK FRIDAY: ΤΟ ΑΛΛΟ ΜΑΥΡΟ ΧΡΩΜΑ

Black Friday ή επί το ελληνικότερον Μαύρη Παρασκευή. Όχι και πολύ ευχάριστο να το ακούει κανείς, αφού συνειρμικά το μαύρο είναι το χρώμα του πένθους και της οδύνης. Ωστόσο, στην αγορά, το μαύρο μόνο τέτοιες καταστάσεις δεν φέρνει στον νου, καθώς η συγκεκριμένη ημέρα προσφέρει μεγάλες ευκαιρίες στους καταναλωτές, με τιμές ίσως και πιο χαμηλές ακόμη και από τις περιόδους εκπτώσεων.

Όπως προδίδει το όνομα, η Black Friday είναι ακόμη ένας αμερικανικός θεσμός, που ήρθε για να μείνει στη γηραιά ήπειρο. Συγκεκριμένα, είναι η ημέρα που παραδοσιακά έπεται της Ημέρας των Ευχαριστιών, κατά την οποία οι Αμερικανοί ευχαριστούν τον Θεό για την επιτυχημένη σοδειά κατά τη χρονιά που βαίνει προς ολοκλήρωση. Η λεγόμενη και Thanksgiving Day είναι κινητή εορτή, που τοποθετείται χρονικά την τέταρτη Πέμπτη του Νοεμβρίου, κάπου μεταξύ της 22ας και της 28ης Νοεμβρίου. Τόσο ο Νοέμβριος, όσο και η οριοθέτηση κάποιου σημαντικού θεσμού ή εορτής με αυτόν τον παράδοξο τρόπο δεν πρέπει να προκαλεί έκπληξη, άλλωστε ακόμη και η ημέρα διεξαγωγής των προεδρικών εκλογών είναι πάντοτε η Τρίτη που ακολουθεί την πρώτη Δευτέρα του Νοεμβρίου, συνεπώς θα είναι κατά κανόνα μεταξύ της 2ης και της 8ης ημέρας του προτελευταίου μήνα του έτους.

Αφού, λοιπόν, για να επιστρέψουμε στα της «Μαύρης Παρασκευής», οι Αμερικανοί ευχαριστήσουν τον Κύριο και ευχαριστηθούν το τυπικό έδεσμα της γαλοπούλας, εξορμούν στα καταστήματα, για να καταναλώσουν αγαθά ή υπηρεσίες σε προνομιακές τιμές. Το όνομα, πάντως, που έκανε γνωστό παγκοσμίως αυτό το «πάρτι εκπτώσεων» αρχικά είχε αρνητική χροιά, όπως θα μπορούσε κανείς να διανοηθεί εύκολα: πιθανότατα, το αστυνομικό τμήμα της Φιλαδέλφειας στις Ηνωμένες Πολιτείες κατά τις πρώτες μεταπολεμικές δεκαετίες αποτέλεσε τον «νονό» της συγκεκριμένης ημέρας, αποκαλώντας την «Μαύρη Παρασκευή», διότι κόσμος συνέρρεε στα μαγάζια, προκαλώντας κυκλοφοριακό κομφούζιο και έξαρση βίας, προκειμένου για μια τσάντα, ένα κοστούμι, ένα παιχνίδι ή ίσως ακόμη και για μια καλύτερη θέση στις ουρές χιλιομέτρων που σχηματίζουν οι «πεινασμένοι» καταναλωτές… Από το 2010 μέχρι και το 2017, 10 νεκροί και 111 τραυματίες είναι ο κατάλογος των «πεσόντων» για τις εκπτώσεις στις ΗΠΑ. Τα πρωτεία αυτής της «Παρασκευής του Μαυρισμένου Ματιού» (Black-eye Friday και όχι Black Friday) τα κατέχουν πολιτείες του Αμερικανικού Νότου (Τενεσί, Αλαμπάμα, Λουϊζιάνα κλπ.), που αποτελούσε μέχρι και σχετικά πρόσφατα κατά κανόνα την λιγότερο ανεπτυγμένη περιοχή της χώρας, εκεί όπου οι έγχρωμοι συνέχιζαν μέχρι και έναν αιώνα μετά τον Εμφύλιο Πόλεμο να είναι πολίτες δεύτερης κατηγορίας. Δύσκολη μέρα, λοιπόν, για τα όργανα της τάξης, μια «Μαύρη Παρασκευή» όνομα και πράγμα.

Δεν ήταν, όμως, έτσι και για τους εμπόρους, για τους οποίους η Παρασκευή μετά την Ημέρα των Ευχαριστιών αποτελεί μια από τις πιο επικερδείς ημέρες, ενώ παράλληλα εγκαινιάζει και την εορταστική, χριστουγεννιάτικη περίοδο. Δεν ήταν βέβαια και ό,τι το πιο ευχάριστο να πρέπει να διαχειριστούν μια «μαύρη» μέρα: στην αμερικανική ιστορία, άλλωστε, το «μαύρο» σήμαινε κατά κανόνα τις διάφορες καταρρεύσεις της αμερικανικής χρηματαγοράς, από την Μαύρη Πέμπτη της 24ης Οκτωβρίου 1929 (οπότε ξεκίνησε το κραχ), μέχρι και τη Μαύρη Δευτέρα της 19ης Οκτωβρίου 1987, όταν ο Dow Jones κατέγραψε απώλειες 22 ποσοστιαίων μονάδων. Ωστόσο, αυτή ήταν η πραγματικότητα και οι έμποροι, «παίζοντας το παιχνίδι έξυπνα», άλλαξαν την έννοια της μέρας, κάνοντας την κάτι θετικό. Μαύρο=χρήμα, πλέον, ό,τι πιο σημαντικό για την αμερικανική κοινωνία, που γενικά έχει σε εκτίμηση το κέρδος. 
 

ΣΥΝΤΑΚΤΗΣ: Σπύρος Σερμπέτης-Παππάς